Η Ομηρική Ιθάκη είναι πάρα πολύ κοντά στην στεριά, (ηπειρωτική ελλάδα)

''Τοίσι δ' επί τρίτος ήλθε ο Φιλοίτιος, όρχαμος ανδρών, βουν στείραν μνηστήρσιν άγων και πίονας αίγας. πορθμήες δ΄άρα τούς γε διήγαγον, οί τε και άλλους ανθρώπους πέμπουσιν, ότίς σφέας εισαφίκηται.''
(υ 185-188)

''οἱ δ᾿ εἰς ἡμέτερον πωλεύμενοι ἤματα πάντα, βοῦς ἱερεύοντες καὶ ὄις καὶ πίονας αἶγας''
(β 55-56)

Μετάφραση
- Κατόπιν τρίτος ήρθε σ' αυτούς ο Φιλοίτιος, ο αρχηγός των βοσκών, μεταφέροντας για τους μνηστήρες στείρα αγελάδα και παχιές αίγες. Λεμβούχοι τους πέρασαν πέρα, οι οποίοι και τους άλλους ανθρώπους περνάνε, όπως έφτανε σ' αυτούς.
- Αφού όμως έρχονται κάθε μέρα στο σπίτι μου, σφάζουν τα βόδια μου, τα πρόβατά μου και τις παχιές γίδες μου.

Παρατήρηση
Σε πρώτο απόσπασμα της Οδύσσειας, ο Όμηρος περιγράφει ότι:
1. Η Ομηρική νήσος Ιθάκη είναι εγγύς σε στεριά, ξηρά (όρα επίσης επιχείρημα 46).
2. Μεταφέρουν ζώα (αγελάδες και αίγες) οι βαρκάρηδες στο πορθμείο (θαλάσσιο στενό), από την στεριά (ξηρά) στην Ιθάκη.
3. Οι βαρκάρηδες (λεμβούχοι, πορθμείς) μεταφέρουν επίσης και ανθρώπους.
4. Οι μνηστήρες τροφοδοτούνται με σφάγια από την Ήπειρο (στεριά, ξηρά) για τις ανάγκες της τροφής των.

Στο δεύτερο απόσπασμα ο Τηλέμαχος κλαίγοντας στη συνέλευση των Ιθακησίων της πόλης, περιγράφει, πως οι μνηστήρες καθημερινά σφάζουν βόδια και πρόβατα για το φαγητό τους.


Σχόλιο
Αυτά τα αποσπάσματα είναι αποκαλυπτικά, διότι φανερώνουν τη γεωγραφική θέση της Ιθάκης, ήτοι δηλαδή, ότι βρίσκεται πολύ κοντά στην στεριά από όπου περαματάρηδες (πορθμείς, λεμβούχοι) μπορούν να μεταφέρουν ζώα και ανθρώπους σε αυτήν, αλλά και σφάγια καθημερινά, ζώων που δεν υπάρχουν στο νησί.

Επιπλέον ενισχύεται η κοντινή σχέση Ιθάκης - στεριάς από την αγωνία του Ευπείδη, πατρός του Αντίνοου, όπου ζητάει από τους συγγενείς των μνηστήρων να σπεύσουν να εκδικηθούν πριν προφτάσουν εκείνοι να περάσουν απέναντι!
''μη φθέωσι περαιωθέντες εκείνοι'', (ω 437)


Συμπέρασμα
Σύμφωνα δε με τα παραπάνω και σε συνδυασμό με το προηγούμενο απόσπασμα της Οδύσσειας (όρα επιχείρημα 46), το νησί ως την Ομηρική Ιθάκη που ταιριάζει απόλυτα με αυτές τις δυο περιγραφές (46 & 47) είναι η νήσος Κάλαμος.

Σημείωση: Η φωτογραφία που ακολουθεί δείχνει εύληπτα αυτό το πορθμείο ανάμεσα στη στεριά και το νησί. (Η πεδινή περιοχή είναι ο σημερινός Μύτικας της Ακαρνανίας.)

 

Η μεγάλη περιουσία του Οδυσσέα (ζώα) είναι απέναντι στην Ήπειρο (στεριά, ξηρά)

 ''ή γαρ οι ζωή γ΄ ήν άσπεπτος, ού τινι τόσση ανδρών ηρώων, ουτ΄ ηπείροιο μελαίνης ούτ΄ αυτής Ιθάκης, ουδέ ξυνεείκοσι φωτών έστ' άφενος τοσσούτον, εγώ δέ κέ τοι καταλέξω. Δώδεκ' έν ηπείρω αγέλαι, τόσα πώεα οιών, τόσσα συών συβόσια, τόσ' αιπόλια πλατέ' αιγών ένδεκα πάντα εσχατιή βόσκοντ΄, επί δ΄ ανέρες εσθλοί όρονται. των αιεί σφιν έκαστος επ' ήματι μήλον αγινεί, ζατρεφέων αιγών ός τις φαίνηται άριστος.''
(ξ 100-107)

Μετάφραση
- Γιατί πραγματικά αυτός (ο Οδυσσέας) είχε μεγάλη περιουσία. Σε κανέναν από τους ήρωες άνδρες (δεν υπήρχε τόση μεγάλη περιουσία) ούτε στη σκοτεινή Ήπειρο (ξηρά, στεριά) ούτε στην ίδια την Ιθάκη. Ούτε είκοσι άνδρες μαζί έχουν τόσο μεγάλα πλούτη. Κι εγώ δεν μπορώ να σου τη μετρήσω. Στην Ήπειρο (στεριά, ξηρά) υπάρχουν δώδεκα κοπάδια (βοδιών). Άλλα τόσα κοπάδια προβάτων, άλλα τόσα χοίρων, άλλα τόσα μεγάλα κοπάδια γιδιών τα βόσκουν άνδρες με μισθό και βοσκοί. Εδώ υπάρχουν έντεκα μεγάλα κοπάδια γιδιών, όλα πολυάριθμα, τα οποία βόσκουν στις άκρες (της Ιθάκης) και τα επιβλέπουν άνδρες πιστοί. Από αυτούς ο καθένας συνεχώς κάθε μέρα φέρνει σ΄ αυτούς (μνηστήρες) σφάγιο από τους καλοθρεμμένους τράγους, αυτόν που φαίνεται πολύ παχύς.

Παρατήρηση
Σε αυτό το απόσπασμα της Οδύσσειας, ο χοιροβοσκός Εύμαιος περιγράφει την περιουσία του Οδυσσέα από την οποία προκύπτει ότι:
1. Είναι πάρα πολύ μεγάλη.
2. Υπάρχει σε δυο μέρη. Στην Ήπειρο (στεριά, ξηρά) και στο νησί Ιθάκη.
3. Προμηθεύεται το νησί σφάγια για τους μνηστήρες από την Ήπειρο (στεριά, ξηρά).
4. Η Ιθάκη είναι μικρό νησί γιατί δεν τρέφει πάνω της βοοειδή ούτε πρόβατα, δηλαδή ζώα που έχουν την ανάγκη πλούσιων και μεγάλων πεδινών βοσκοτόπων παρά μόνον αίγες.

Σχόλιο
Σύμφωνα με τα παραπάνω η Ομηρική Ιθάκη χαρακτηρίζεται:
1. ως ένα νησί μικρό που μόνον γίδια τρέφει και
2. είναι πολύ κοντά στην Ήπειρο (ξηρά, στεριά). Πλεονεκτική θέση για να μπορεί να προμηθεύεται σφάγια παντός καιρού.

Συνεπώς απορρίπτονται τα νησιά ως την Ομηρική Ιθάκη:
1. Η Κεφαλονιά διότι δεν είναι μικρό νησί αλλά ούτε κοντά στην Ήπειρο (ξηρά, στεριά).
2. Η σημερινή Ιθάκη διότι δεν είναι μικρό νησί αλλά ούτε κοντά στην Ήπειρο (ξηρά, στεριά).
3. Η Λευκάδα διότι δεν είναι μικρό νησί αλλά είναι κοντά στην Ήπειρο (ξηρά, στεριά). Όμως στη Μυκηναική εποχή δεν ήταν νησί αλλά χερσόνησος της Ακαρνανίας.
4. Ο Κάλαμος είναι και μικρό νησί και πολύ κοντά στην Ήπειρο (ξηρά, στεριά)!!

Συμπέρασμα
Ακόμη ένα αποσπάσματα της Ομηρικής Οδύσσειας που ταιριάζει απόλυτα με τη νήσο Κάλαμος ως την Ομηρική Ιθάκη.

Η Ομηρική Ιθάκη βρίσκεται ανάμεσα στη Θεσπρωτία και τη νήσο Δουλίχιο

 

''τύχησε γάρ ερχομένη νηύς ανδρών Θεσπρωτών ές Δουλίχιον...''
(ξ 334-335)

Μετάφραση
- Γιατί έτυχε να έρχεται πλοίο με άνδρες Θεσπρωτούς στο Δουλίχιο.

Παρατήρηση
Ο Όμηρος αναφέρει δυο φορές στην Οδύσσεια (ξ 334-335, τ 291-292), ότι ερχόταν πλοίο από τη Θεσπρωτία στο Δουλίχιο με ενδιάμεσο σταθμό την Ιθάκη.
Συγκεκριμένα ο Οδυσσέας προσποιούμενος κάποιον Κρητικό ήρωα στην Τροία, περιγράφει στον Εύμαιο, ότι αφού τον περιέθαλψε ο βασιλιάς των Θεσπρωτών Φείδων, τον έστειλε με πλοίο στο Δουλίχιο. Οι Θεσπρωτοί ναύτες ενδιαμέσως αποβιβάστηκαν στην Ιθάκη απόγευμα για να δειπνήσουν. Ο Οδυσσέας δραπέτευσε από το πλοίο και κρύφτηκε στην Ιθάκη μέχρι να φύγουν οι ναύτες για το Δουλίχιο, όπου στη συνέχεια συνάντησε τον χοιροβοσκό Εύμαιο.

Σχόλιο
Η πληροφορία ότι η Ομηρική Ιθάκη βρισκόταν πάνω στο δρόμο που οδηγούσε από τους Θεσπρωτούς στο Δουλίχιο είναι χρήσιμη γιατί:
1. Απορρίπτεται η θεωρία ότι η Λευκάδα είναι το Δουλίχιο, αφού πλέοντας από το Βορρά Νότια, η Ιθάκη είναι γεωγραφικά μετά τη Λευκάδα.
2. Η Ομηρική Ιθάκη βρίσκεται ανάμεσα στη Θεσπρωτία και τη νήσο Δουλίχιο και βορειότερα αυτού!

Συμπέρασμα
Άλλα δυο αποσπάσματα της Ομηρικής Οδύσσειας που ταιριάζουν με τη νήσο Κάλαμος ως την Ομηρική Ιθάκη.

Το πορθμείο ανάμεσα στην Ομηρική Ιθάκη και την Ομηρική Σάμη

''...εν πορθμώ Ιθάκης τε Σάμοιό τε παιπαλοέσσης,..''
(δ 671)

Μετάφραση
- ...στον δίαυλο μεταξύ της Ιθάκης και της βραχώδης, (πετρώδης) Σάμης,...

Παρατήρηση

Ο Όμηρος αναφέρει τρεις φορές στην Οδύσσεια το νησί Σάμη ότι είναι βραχώδες, πετρώδες:
1. δ 671 (Σάμοιό τε παιπαλοέσσης)
2. δ 845 (Σάμοιό τε παιπαλοέσσης)
3. 0 29 (Σάμοιό τε παιπαλοέσσης)

Σχόλιο
Η Κεφαλονιά δεν μπορεί να χαρακτηριστεί κυρίως ως νησί πετρώδες - βραχώδες, διότι διαθέτει αρκετά πεδινά σημεία ιδιαίτερα στους δήμους Πυλαρέων, Σάμης, Αργοστολίου και Λειβαθούς.
Η σημερινή Ιθάκη όμως χαρακτηρίζεται κυρίως ως νησί πετρώδες - βραχώδες, διότι ο κύριος όγκος της είναι τέτοιος.

Συμπέρασμα
Συνεπώς ο δίαυλος (πορθμώ), δηλαδή πέρασμα ανάμεσα στην Ομηρική Ιθάκη και τη Σάμη δεν ταιριάζει να είναι το στενό ανάμεσα στη σημερινή Ιθάκη και την Κεφαλονιά, αλλά ταιριάζει ανάμεσα στο νησί Κάλαμος και τη σημερινή Ιθάκη ως την Ομηρική Σάμη.

 

Η Αινειάδα αποκαλύπτει, ότι η Ομηρική νήσος Ζάκυνθος είναι η σημερινή Ζάκυνθος

''iam medio apparet fluctu nemorosa Zacynthos Dulichiumque Sameque et Neritos ardua saxis. effugimus scopulos Ithacae, Laertia regna, et terram altricem saevi exsecramur Ulixi. mox et Leucatae nimbosa cacumina montis et formidatus nautis aperitur Apollo.'' (Αινειάδα Βιργιλίου, Βιβλίο ΙΙΙ, 270-275)

Μετάφραση
- Τώρα φανερώνεται πάνω απ’ τ’ αφρισμένα κύματα η δασωμένη Ζάκυνθος και το Δουλίχιο και η Σάμη και τα απότομα γκρέμια του Νήριτου. Ξεπερνάμε γρήγορα τις βραχοκορφές της Ιθάκης, του Λαέρτη το βασίλειο, και στο πέρασμά μας αναθεματίζουμε τη χώρα που γέννησε τον Οδυσσέα. Σύντομα και του Λευκάτα εμφανίζεται η συννεφοσκεπασμένη λοφοσειρά και ο Ναός του Απόλλωνα, τον οποίο οι ναυτικοί φοβούνται.

Παρατήρηση
Ο Αινείας αφηγείται τις περιπλανήσεις των Τρώων μετά την πτώση της Τροίας. Ναυπηγώντας πλοία σαλπάρουν ως πρόφυγες για να ζήσουν σε μια νέα γη όπου την βρίσκουν στην Ιταλία. Για να φτάσουν όμως εκεί από την Τροία ερχόμενοι, διασχίζουν το Ιόνιο πέλαγος από το Νότο προς τον Βορρά.

Σχόλια
Σύμφωνα με τον Αινεία, πλέοντας κάποιος από το Νότιο τμήμα του Ιονίου Πελάγους με προορισμό την Αδριατική, πρώτα συναντά τη Ζάκυνθο και τελευταία την Λευκάτα (Λευκάδα).
Συνεπώς δεν μπορεί η Ζάκυνθος να είναι η Λευκάδα ή κάποιο άλλο νησί όπως υποστηρίζουν κάποιοι.

Συμπέρασμα
Άλλο ένα απόσπασμα της αρχαίας γραμματείας (Αινειάδα - 1ος π.Χ) που ταιράζει απόλυτα ότι η Ομηρική Ζάκυνθος είναι η σημερινή νήσος Ζάκυνθος!

 

Η Ομηρική Ζάκυνθος είναι η σημερινή Ζάκυνθος

''...νήσοισιν επικρατέουσιν άριστοι, Δουλιχίω τε Σάμη τε και υλήεντι Ζακύνθω, ήδ' όσσοι κραναήν Ιθάκην...''
(α 246)

Μετάφραση
- ...οι ευγενείς που επικρατούν στα νησιά, στο Δουλίχιο, στη Σάμη, στη δασώδη Ζάκυνθο και στη βραχώδη Ιθάκη...

Παρατήρηση
Ο Όμηρος αναφέρει τέσσερεις φορές στην Οδύσσεια τη Ζάκυνθο ως δασώδες νησί (υλήεντι, υλήεσσα):
1. α 246 (υλήεντι Ζακύνθω)
2. ι 24 ((υλήεσσα Ζακύνθος)
3. π 123 (υλήεντι Ζακύνθω)
4 τ. 131 (υλήεντι Ζακύνθω)

Σχόλιο
Ακόμη και σήμερα η Ζάκυνθος είναι πλούσια σε βλάστηση και σε δασικές εκτάσεις στις οποίες κυριαρχούν τα χαλέπια και τα πεύκα.
Αξιοσημείωτο είναι ότι από τα 406 τ.χλμ επί της συνολικής έκτασής της, τα 214.190 στρέμματα καλύπτονται από τη Ζώνη Ειδικής Προστασίας του Natura 2000.

Συμπέρασμα
Από τα τέσσερα Ομηρικά νησιά της περιοχής του Οδυσσέα μόνον η Ζάκυνθος διατηρεί στο ακέραιο το Ομηρικό όνομά της έως σήμερα και δεν μπορεί να υπάρχει καμμία αμφιβολία για αυτό. Άλλωστε και ο γεωμορφολογικός χαρακτηρισμός του Ομήρου ως δασώδης νήσος (υλήεσσα) ταιριάζει απόλυτα.

 

Τα Ομηρικά δίδυμα (σιαμαία) νησιά Δουλίχιο και Σάμη

'''ναιετάω δ΄ Ἰθάκην εὐδείελον·
ἐν δ΄ ὄρος αὐτῇ, Νήριτον εἰνοσίφυλλον ἀριπρεπές·
ἀμφὶ δὲ νῆσοι πολλαὶ ναιετάουσι μάλα σχεδὸν ἀλλήλῃσι, Δουλίχιόν τε Σάμη τε καὶ ὑλήεσσα Ζάκυνθος...''
(Οδ. ι 21-24)

Μετάφραση
- κατοικώ στην περίβλεπτη Ιθάκη,
πάνω σ’ αυτήν υπάρχει ένα μεγαλοπρεπές και σύνδενδρο όρος το Νήριτον,
γύρω δε από αυτήν νησιά πολλά κατοικούνται (ευρίσκονται) πολύ κοντά το ένα στο άλλο,
το Δουλίχιον και η Σάμη και η δασώδης Ζάκυνθος...

Παρατήρηση
Ο Όμηρος στην Οδύσσεια αναφέρει τέσσερεις φορές μαζί ως ομάδα τα νησιά Ιθάκη, Δουλίχιο, Σάμη και Ζάκυνθο και το Δουλίχιο και Σάμη ως ζευγάρι πάντα!! (Δουλίχιόν τε Σάμη τε).
1. α 246 (Δουλιχίω τε Σάμη τε)
2. ι 24 (Δουλίχιόν τε Σάμη τε)
3. π 123 (Δουλιχίω τε Σάμη τε)
4. τ 131 (Δουλιχίω τε Σάμη τε)

Σχόλιο
Το εγκλιτικό μόριο τε, και, Λατ. que, δηλώνει εδώ τη σύνδεση (ως ζευγάρι) νήσων, ενώ τη Ζάκυνθο την ξεχωρίζει με το συμπλεκτικό μόριο και (ως σύνδεση λέξεων).
Πρόκειται δηλαδή, για μια γεωφυσική ''σιαμαία σχέση'' του Δουλιχίου με τη Σάμη (Δουλιχίω τε Σάμη τε), διότι είναι πολύ κοντά μεταξύ τους!

Συμπέρασμα
Τα μόνα νησιά της περιοχής του βασιλείου του Οδυσσέα που έχουν αυτή την γεωγραφική σχέση, είναι η Κεφαλονιά με τη σημερινή Ιθάκη,
 διότι είναι πολύ κοντά χωριζόμενα μεταξύ τους από έναν ισθμό! - (Δουλιχίω τε Σάμη τε).

Ίσως δε να μην είναι τυχαίο, ότι ο Δήμος Ερίσου της Κεφαλονιάς παλαιότερα λεγόταν Δήμος Δολιχίου και ο οποίος ''συμπτωματικά'' είναι ακριβώς απέναντι από το τοπωνύμιο Σαμικό στα Πηλικάτα της σημερινής Ιθάκης!!

Υ.Γ. Επίσης η σημερινή παραλία Ευρετή του Δήμου Ερίσου παλαιότερα λεγόταν παραλία Δολίχα!