Ο κοίλος βράχος του χοιροβοσκού Εύμαιου

''βη δ' ίμεναι κείων, όθι περ σύες αργιόδοντες πέτρη ύπο γλαφυρή εύδον, Βορέω υπ΄ ιωγή.''
(ξ 532-533)

Μετάφραση
- Ξεκίνησε να πάει να κοιμηθεί εκεί όπου κοιμούνταν οι ασπρόδοντοι χοίροι, κάτω από κοίλο βράχο, σε τόπο προφυλαγμένο από το βοριά.

Παρατήρηση
Ο Εύμαιος αφήνει τον Οδυσσέα να κοιμηθεί στην καλύβα του και πάει να κοιμηθεί μαζί με τους χοίρους του όπου κοιμούνταν σε σπηλαιώδες βράχο. (κοίλο βράχο).

Σχόλιο
1. Οι Ιθακιστές υποστηρίζουν, ότι είναι ένας βράχος στην περιοχή Μαραθιάς του νησιού. Όμως για κάποιον που τον έχει επισκεφτεί, διαπιστώνει ότι το μέρος αυτό είναι πολύ απότομο και συνεπώς δεν γίνεται να κοιμούνται σε αυτό χοίροι.

2. Οι Λευκαδιστές βασιζόμενοι στον Γερμανό αρχαιολόγο Δαίλπφερδ, υποστηρίζουν, ότι είναι ένα σπήλαιο στον Εύγηρο. Όμως ο Όμηρος δεν αναφέρεται σε σπήλαιο αλλά σε κοίλο βράχο (πέτρη ύπο γλαφυρή), διαφορετικά θα χρησιμοοιούσε την λέξη "άνδρο". Επιπλέον αυτός ο χώρος είναι μικρός και ανώμαλος, συνεπώς δεν γίνεται να κοιμούνται σε αυτό χοίροι.

3. Οι Κεφαλονιστές και οι Παλικιστές δεν έχουν βρει κάτι σχετικό ώστε να στηρίξουν τον ισχυρισμό τους περί Ομηρικής Ιθάκης.

4. Ο Κάλαμος όμως έχει το σπηλαιώδες χοιροστάσιο του Εύμαιου, όπως ακριβώς το διατυπώνει ο Όμηρος (κοίλο βράχο). Επίσης κατάλληλο για να κοιμούνται οι χοίροι και επιπλέον προφυλαγμένο από το βοριά.

Σημείωση
Οι φωτογραφίες μου είναι ολοφάνερες και αποδεικτικές, ότι η Ομηρική Ιθάκη είναι η νήσος Κάλαμος.

 

Η επιστροφή του Εύμαιου στο χοιροστάσιο από το ανάκτορο

''υμείς μεν νυν άστυδ' ελαύνετε νήα μέλαναν, αυτάρ εγών αγρούς επιείσομαι ηδέ βοτήρας''
(ο 503-504)

''νηός απ' ικριόφην τοι δε πρυμνήσι έλυσαν, οι μεν ανώσαντες πλέον ες πόλιν, ως εκέλευσε Τηλέμαχος, φίλος υιός Οδυσσήος θείοιο.''
(ο 552-553)

''ότε νήα θοήν ιδόμην κατιούσαν ες λιμέν ημέτερον, πολλοὶ δ᾿ ἔσαν ἄνδρες ἐν αὐτῇ, βεβρίθει δὲ σάκεσσι καὶ ἔγχεσιν ἀμφιγύοισι''
(π 472-474)

Μετάφραση
- Εσείς τώρα στην πόλη να πάτε το μαύρο πλοίο. αλλά εγώ θα πάω στην εξοχή και στους βοσκούς.

- Αυτοί έλυσαν τα πρυμνήσια σχοινιά και, σπρώχνοντας στη θάλασσα το πλοίο, έπλεαν προς την πόλη, όπως τους διέταξε ο Τηλέμαχος, ο αγαπημένος υιός του θεικού Οδυσσέα.

- είδα το γρήγορο πλοίο να επιστρέφει στο λιμάνι μας. Πολλοί ήταν μέσα, και ήταν γεμάτο από ασπίδες και δόρατα δίκοπα.

Παρατήρηση
- Στο πρώτο απόσπασμα ο Όμηρος περιγράφει, ότι ο Τηλέμαχος, αφού αποβιβάστηκε στην πρώτη ακτή της Ιθάκης (λιμήν Φόρκυνος, Γερολιμνιώνας), διατάζει τους ναύτες του να πάνε το πλοίο στην πόλη.

- Στο δεύτερο απόσπασμα περιγράφει, ότι οι ναύτες του υπακούουν στο βασιλόπαιδο Τηλέμαχο, φεύγουν από την ακτή και πλέουν προς την πόλη.

- Στο τρίτο απόσπασμα περιγράφει, ότι ο χοιροβοσκός Εύμαιος επιστρέφοντας από την πόλη στην καλύβα του απόγευμα, όπου είχε πάει για να αναγγείλει τη χαρμόσυνη είδηση στην Πηνελόπη, είδε το πλοίο των ενεδριτών να επιστρέφει στο λιμάνι της πόλεως.

Σχόλιο
1. Οι ναύτες του Τηλέμαχου έφτασαν πρώτοι στο λιμάνι της πόλεως πρωινές ώρες.
2. Πολύ αργότερα το μεσημέρι έφτασαν οι ναύτες από την Αστερίδα στο λιμάνι της πόλεως.
3. Όταν έμπαινε το πλοίο της ενέδρας στο λιμάνι της πόλεως, ο Εύμαιος που είχε πάρει ήδη τον δρόμο της επιστροφής είδε μέσα στο πλοίο αυτών ασπίδες και δίκοπα δόρατα!

Συμπέρασμα
Άλλα τρία αποσπάσματα - στίχοι της Ομηρικής Οδύσσειας που σε συνδυασμό των, συνάδουν απόλυτα, ότι η Ομηρική Ιθάκη είναι η νήσος Κάλαμος.

 

Η πορεία του Εύμαιου από το χοιροστάσιο στην πόλη της Ιθάκης

''ένθα δε νύκτ' αέσαι, τον δ' οτρύναι πόλιν είσω αγγελίην ερέοντα περίφρονι Πηνελοπείη, ουνεκά οι σως έσσι και εκ Πύλου ειλήλουθας.
(ο 40-43)

''άττα, συ δ' έρχεο θάσσον, εχέφρονι Πηνελοπείη είφ', ότι οι σως είμι και εκ Πύλου ειλήλουθα. αυτάρ εγών αυτού μενέω, συ δε δεύρο νέεσθαι οίη απαγγείλας.
(π 130-134)

''Ή ρα, και ώρσε συφορβόν. Ο δ' είλετο χερσί πέδιλα, δησάμενος δ' υπό ποσσί πόλινδ' ίεν.''
(π 154-155)

''Εσπέριος δ' Οδυσήι και υιέι δίος υφορβός ήλυθεν.
(π 452-453)

Μετάφραση
- Εκεί τη νύχτα να περάσεις κι αυτόν να παροτρύνεις να πάει στην πόλη για να πει την είδηση στη συνετή Πηνελόπη, ότι είσαι σώος και ότι έχεις έρθει από την Πύλο.

- Εσύ όμως, γέροντά μου, να πας γρήγορα στη σώφρονα Πηνελόπη και να τις πεις ότι είμαι σώος και ότι επέστρεψα από την Πύλο. Αλλά εγώ εδώ θα περιμένω, και εσύ να επιστρέψεις εδώ, αφού το αναγγείλεις μόνο σ΄ αυτήν.

- Είπε, και ξεκίνησε ο χοιροβοσκός. Αυτός πήρε με τα χέρια του τα πέδιλα και, αφού τα φόρεσε, τα έδεσε κάτω από τα πόδια του και βάδιζε για την πόλη.

- Το απόγευμα έφτασε στον Οδυσσέα και στο γιο του ο λαμπρός χοιροβοσκός!

Παρατήρηση
- Στο πρώτο απόσπασμα ο Όμηρος περιγράφει, ότι η Αθηνά συμβουλεύει τον Τηλέμαχο, όταν φτάσει στην Ιθάκη να μείνει στον χοιροβοσκό (Εύμαιο) και στη συνέχεια να τον παροτρύνει να πάει να αναγγείλει τη χαρμόσυνη είδηση της επιστροφής στη μητέρα του.

- Στο δεύτερο απόσπασμα περιγράφει, ότι ο Τηλέμαχος πράγματι, προτρέπει τον Χοιροβοσκό να πάει στη μητέρα του Πηνελόπη για να αναγγείλει τη χαρμόσυνη είδηση της επιστροφής του από την Πύλο και να επιστρέψει πάλι πίσω, (καλύβα, κατοικία Εύμαιου).

- Στο τρίτο απόσπασμα περιγράφει, ότι ο χοιροβοσκός (Εύμαιος) υπακούει στο κάλεσμα του αφεντικού του -βασιλόπαιδου Τηλέμαχου- και πάει στην πόλη.

- Στο τέταρτο απόσπασμα περιγράφει, ότι ο χοιροβοσκός (Εύμαιος) αφού εξετέλεσε την αποστολή του, επέστρεψε πίσω στον Τηλέμαχο και στον Οδυσσέα (καλύβα του, κατοικία του), την ίδια ημέρα το απόγευμα!!



Σχόλιο
1. Ο Τηλέμαχος αφού έφτασε την αυγή στην πρώτη ακτή της Ιθάκης (όρα επιχείρημα 55), πάει γρήγορα στην καλύβα του χοιροβοσκού, συναντά τον Εύμαιο και τον πατέρα του Οδυσσέα (δεν τον έχει γνωρίσει ακόμη), να παίρνουν το πρωινό τους.

2. Όταν τέλειωσαν και οι τρεις το πρωινό τους, ο Τηλέμαχος ζητάει από τον Εύμαιο να πάει να αναγγείλει την είδηση της επιστροφής του στη μητέρα του και να γυρίσει πίσω.

3. Πιθανολογείται ότι η ώρα της αναχώρησης του χοιροβοσκού για την πόλη θα ήταν γύρω στις 10.00, διότι έχει μεσολαβήσει:
α. Το φαγητό του Τηλέμαχου με τους ναύτες του -αφού έφτασε- στην πρώτη ακτή την αυγή, (ο 500), 1 ώρα.
β. Η ανοδός του από την ακτή στην καλύβα του Εύμαιου, (ο 555), 1 ώρα.
γ. Οι συζητήσεις καλοσωρίσματος από τον Εύμαιο και οι συζητήσεις με τον πατέρα του Οδυσσέα μεταμφιεσμένο σε γέροντα, (π. 3-154).
δ. Το φαγητό του πρωινού των τριών, Εύμαιου, Τηλέμαχου, Οδυσσέα, (π 50-55), συνολικά 2 ώρες, (γ+δ).

4. Η επιστροφή του Εύμαιου από την πόλη στην καλύβα λαμβάνει χώρα το απόγευμα, γύρω στις 7, (π. 452-454).
5. Συνεπώς η διαδρομή του γέροντα χοιροβοσκού Εύμαιου από την καλύβα του έως την πόλη (παραμονή εκεί για την αναγγελία της χαρμόσυνης είδησης) και επιστροφή πίσω την ίδια ημέρα το απόγευμα στην καλύβα του διήρκησε συνολικά περίπου 9 και λόγω κόπωσης.
6. Ο χρόνος της διαδρομής αυτής του χοιροβοσκού Εύμαιου για να πάει από την καλύβα του το πρωί, γύρω στις 10:00, για να αναγγείλει στην πόλη (άστυ), την χαρμόσυνη είδηση και να επιστρέψει την ίδια ημέρα το απόγευμα πίσω στην καλύβα (9 ώρες), αποτελεί ένα από τα πιο κρίσιμα θέματα περί της αποδείξεως της αληθινής Ομηρικής Ιθάκης.


Χάρτες
Σημ. 1.: Ο χάρτης της σημερινής Ιθάκης (Θιάκι), που ακολουθεί είναι αποδεικτικός ότι ο χρόνος του γέροντα Εύμαιου ΔΕΝ επαρκεί:
α. για να πάει από την καλύβα του έως το υποτιθέμενο ανάκτορο στον Άγιο Αθανάσιο της Εξωγής, (τουλάχιστον 9 ώρες λόγω γήρατος).
β. διαμονή εκεί για ξεκούραση (κατάκοπος) και για την αναγγελία της είδησης στην Πηνελόπη, (τουλάχιστον 2 ώρες).
γ. επιστροφή από το υποτιθέμενο ανάκτορο της εξωγής πίσω στην καλύβα του στο χοιροστάσιο, (τουλάχιστον 10 ώρες λόγω κόπωσης).
- Δηλαδή σύνολο ωρών: 9+2+10= 21 ώρες! (Τουλάχιστον).

(Τέτοια ημέρα μέσα στο έτος δεν υπάρχει, εκτός εάν ο όμηρος δεν αναφέρεται στην Ελλάδα αλλά στο Ροβανιέμι του αρκτικού κύκλου, ή εκτός, εάν δεν αναφέρεται σε γέροντα με πέδιλα χοιροβοσκού αλλά σε Κενυάτη δρομέα Ολυμπιακών Μαραθωνίων αγώνων!!!).

Σημείωση
Ο χάρτης του Καλάμου που ακολουθεί είναι αποδεικτικός για την παραπάνω πορεία (χρόνος) του χοιροβοσκού Εύμαιου!

Συμπέρασμα
Άλλα τέσσερα αποσπάσματα - στίχοι της Ομηρικής Οδύσσειας που σε συνδυασμό των, ταιριάζει απόλυτα, ότι η Ομηρική Ιθάκη είναι η νήσος Κάλαμος.

 

Οδυσσέας και Τηλέμαχος πάνε στον Εύμαιο από το ίδιο μονοπάτι

''Αυτάρ ο εκ λιμένος προσέβη τρηχείαν αταρπόν χώρον αν' υλήεντα δι' άκριας, ή οί Αθήνη πέφραδε δίον υφορβόν''
(ξ 1-3)

''τον δ΄ ώκα προβιβώντα πόδες φέρον, όφρ' ικέτ' αυλήν, ένθα οι ήσαν ύες μάλα μυρίαι, ήσι συβώτης εσθλός εών ενίαυεν''
(ο 555-557)

''Τώ δ' αύτ' εν κλισίη Οδυσσεύς και δίος υφορβός εντύνοντ' άριστον άμ' ηοί, κηαμένω πυρ, εκπεμψάν τε νομήας άμ αγρομένοισι σύεσσι. Τηλέμαχον δε περίσσαινον κύνες υλακόμωροι, ουδ' ύλαον προσιόντα''
(π 1-5)

Μετάφραση
- Κι αυτός από το λιμάνι ακολούθησε δύσβατο μονοπάτι, ανάμεσα σε χώρο δασώδη και σε λοφοκορφές, εκεί που η Αθηνά είπε σ' αυτόν για τον εχέμυθο χοιροβοσκό.

- Αυτόν, ενώ βάδιζε γρήγορα, μπροστά τον έφεραν τα πόδια του μέχρι που έφτασε στην καλύβα όπου υπήρχαν οι πολυάριθμοι χοίροι του, ανάμεσα στους οποίους ο αγαθός χοιροβοσκός περνούσε τη νύχτα του.

- Κι αυτοί οι δυο, ο Οδυσσέας και ο αξιόπιστος χοιροβοσκός, στην καλύβα ετοίμαζαν το πρωινό τους, αφού άναψαν το πρωί φωτιά και έστειλαν τους βοσκούς στους χοίρους. Τον Τηλέμαχο που πλησίαζε, τον υποδέχονταν οι σκύλοι που γαυγίζουν, κουνώντας όμως τις ουρές τους δεν τον γάβγιζαν.

Παρατήρηση
- Στο πρώτο απόσπασμα ο Όμηρος περιγράφει, ότι ο Οδυσσεύς ακολούθησε από το λιμάνι μονοπάτι που οδηγούσε πάνω σε λόφο, όπου ήταν ο χοιροβοσκός, (Εύμαιος).

- Στο δεύτερο απόσπασμα περιγράφει, ότι ο Τηλέμαχος ξεκίνησε από το λιμάνι και με γρήγορο βάδισμα έφτασε στην καλύβα του χοιροβοσκού, (Εύμαιος).

- Στο τρίτο απόσπασμα περιγράφει, ότι ο Τηλέμαχος φτάνει στον χοιροβοσκό ενώ ήταν ακόμη πρωί!


Σχόλιο
1. Η απόσταση από το λιμάνι (Φόρκυνος) που αποβιβάστηκε από τους Φαίακες ο Οδυσσέας, μέχρι την καλύβα του χοιροβοσκού Εύμαιου, δεν είναι μεγάλη.

2. 'Ιδιο είναι το λιμάνι (Φόρκυνος - Γερολιμήν) αποβίβασης του Οδυσσέα ερχόμενος από το νησί των Φαιάκων (Κέρκυρα), με το λιμάνι αποβίβασης του Τηλέμαχου ερχόμενος από την Πύλο.

3. Η απόσταση από το λιμάνι (πρώτη ακτή της Ιθάκης) που αποβιβάστηκε ο Τηλέμαχος από την Πύλο, μέχρι την καλύβα του χοιροβοσκού Εύμαιου, επιβεβαιώνεται ότι δεν είναι μεγάλη!

Σημείωση
Οι χάρτες που ακολουθούν είναι αποκαλυπτικοί και ευδιάκριτοι για τις παραπάνω περιγραφές του Ομήρου στην Οδύσσεια!

Συμπέρασμα
Άλλα τρία αποσπάσματα της Ομηρικής Οδύσσειας που σε συνδυασμό των, ταιριάζει απόλυτα, ότι η Ομηρική Ιθάκη είναι η νήσος Κάλαμος.

 

Οδυσσέας και Τηλέμαχος επιστρέφουν στην πρώτη ακτή της Ιθάκης

''αυτάρ επήν πρώτην ακτήν Ιθάκης αφίκηαι''
(ο 36)

''αίψα γαρ Ηώς ήλθεν εύθρονος. Οι δε επί χέρσου Τηλεμάχου έταροι λύον ιστία, καδ' δ' έλον ιστόν καρπαλίμως, την δ' εις όρμον προέρεσσαν ερετμοίς, εκ δ' ευνάς έβαλον, κατά δε πρυμνήσι έδησαν, εκ δε και αυτοί βαίνον επί ρηγμίνι θαλάσσης'' (ο 495-499)

Μετάφραση
- Αφού φτάσεις στην πρώτη ακτή της Ιθάκης.
- Γιατί γρήγορα ήρθε η ωραιόθρονη Αυγή. Οι σύντροφοι του Τηλέμαχου στην ξηρά έλυναν τα πανιά και γρήγορα κατέβασαν το κατάρτι, και το πλοίο έφεραν στο λιμάνι με τα κουπιά. Έριξαν τις άγκυρες και έδεσαν τα σχοινιά της πρύμνης, και βγήκαν και αυτοί στην ακτή της θάλασσας.

Παρατήρηση
- Στο πρώτο απόσπασμα ο Όμηρος περιγράφει, ότι η Αθηνά δίνει οδηγίες στον Τηλέμαχο να επιστρέψει από την Πύλο στην Ιθάκη, φτάνοντας στην πρώτη της ακτή!

- Στο δεύτερο απόσπασμα περιγράφει, ότι ο Τηλέμαχος με τους συντρόφους του φτάνουν στην πρώτη ακτή της Ιθάκης τα χαράματα.

Σημείωση
Ορισμένοι μεταφραστές τη λέξη ''πρώτη'' τη μεταφράζουν ως ''ωραία'', με την έννοια της καλύτερης. Ίσως να είναι και το ορθότερο, διότι η Αθηνά δεν του είπε το όνομα της ακτής, δηλαδή, το λιμάνι του γέροντα Φόρκυνος, αλλά του είπε στην ωραία -καλύτερη για λιμενισμό- ακτή της Ιθάκης με την έννοια και της ασφάλειας, αλλά και δεδομένου ότι αυτή η ακτή ήταν και η πιο κοντινή στον Εύμαιο.

Σχόλιο
1. Τρεις ημέρες πριν ο Οδυσσέας φτάνει με την βοήθεια των Φαιάκων (Κέρκυρα) στο λιμάνι Φόρκυνος της Ιθάκης.
(ν 95-97).

2.α. Ο Οδυσσέας από τον βορρά (Κέρκυρα, ν 63-65), στην Ιθάκη και
2.β. Ο Τηλέμαχος από τον νότο (Πύλος, ο 292-300) στην Ιθάκη.

3. Φτάνουν και οι δυο στην Ιθάκη τα χαράματα, (Αυγή).
(ν 93-95).

4. Φτάνουν και οι δυο στην πρώτη ακτή της Ιθάκης, (Λιμήν Φόρκυνος, Γερολιμένας)!
(ν 95-96).

5. Η πρώτη ακτή που συναντά κάποιος που έρχεται με πλοίο από την Πύλο στον Κάλαμο είναι ο Γερολιμένας, λιμήν Φόρκυνος.

6. Η Αθηνά προτρέπει τον Τηλέμαχο να φτάσει στην πρώτη ακτή της Ιθάκης γνωρίζοντας, πως το χοιροστάσιο όπου ήταν ο Εύμαιος και ο Οδυσσέας ήταν κοντά σε αυτήν. Άλλωστε η ίδια συμβούλεψε τον Οδυσσέα να πάει να βρει τον Εύμαιο όταν τον είχαν φέρει οι Φαίακες.

Σημείωση
Ο χάρτης που ακολουθεί είναι αποκαλυπτικός και ολοφάνερος για τις παραπάνω περιγραφές του Ομήρου στην Οδύσσεια!

Συμπέρασμα
Άλλα δυο αποσπάσματα της Ομηρικής Οδύσσειας που σε συνδυασμό ταιριάζει απόλυτα, ότι η Ομηρική Ιθάκη είναι η νήσος Κάλαμος.

Το ταξίδι του Οδυσσέα από την Κέρκυρα στην ομηρική Ιθάκη

''πρωτόπλοον, κούρω δὲ δύω καὶ πεντήκοντα
κρινάσθων κατὰ δῆμον, ὅσοι πάρος εἰσὶν ἄριστοι."
(θ 35-36)

''νῆα μὲν οἵ γε μέλαιναν ἁλὸς βένθοσδε ἔρυσσαν,
ἐν δ᾿ ἱστόν τ᾿ ἐτίθεντο καὶ ἱστία νηὶ μελαίνῃ,
ἠρτύναντο δ᾿ ἐρετμὰ τροποῖς ἐν δερματίνοισι,
πάντα κατὰ μοῖραν, ἀνά θ᾿ ἱστία λευκὰ πέτασσαν.''
(θ 51-54)

''αυτάρ Οδυσσεύς πολλά προς ηέλιον κεφαλήν τρέπε παμφανόωντα, δύναι επειγόμενος, δη γαρ μενέαινε νέεσθαι.''
(ν 28-30)

''Εύτ' αστήρ υπερέσχε φαάντατος, ος τε μάλιστα έρχεται αγγέλων φάος Ηούς ηριγενείης, τήμος δε νήσω προσεπίλνατο ποντοπόρος νηύς.''
(ν 93-95)

Μετάφραση
- Εμπρός ας ρίξουμε στη θεική θάλασσα μελανόχρωμο καράβι, πρωτοτάξιδο, κι ας διαλέξουμε από το λαό πενήντα δύο ήρωες δοκιμασμένης επιδεξιότητας.
- Κι όταν έφτασαν στο πλοίο και στη θάλασσα, έσυραν το μελανόχρωμο πλοίο στα βαθιά νερά κι έστησαν σ' αυτό το κατάρτι και τα πανιά, έδεσαν τα κουπιά με στέρεους ιμάντες, όλα όπως έπρεπε, και μετά άνοιξαν τα λευκά πανιά.
- Αλλά ο Οδυσσέας συχνά έστρεφε το κεφάλι του προς τον ήλιο που φωτίζει τα πάντα, επειδή βιαζόταν να δύσει. Γιατί επιθυμούσε πολύ να επιστρέψει στην πατρίδα του.
- Κι όταν φάνηκε πάνω από το πλοίο το φωτεινότερο αστέρι, που έρχεται ξεχωριστά για ν΄ αναγγείλει το φως της αυγής, που γεννιέται το πρωί, τότε πλησίαζε το νησί (Ιθάκη) το πρωί το ποντοπόρο πλοίο.

Παρατήρηση
- Στο πρώτο απόσπασμα ο Όμηρος περιγράφει ότι ο Αλκίνοος χρησιμοποίησε πρωτοτάξιδο καράβι διαλέγοντας 52 άριστους κωπηλάτες.
- Στο δεύτερο απόσπασμα περιγράφει πως το πλοίο δεν είχε μόνον κουπιά αλλά και πανιά.
- Στο τρίτο απόσπασμα περιγράφει, ότι ο Οδυσσέας ο οποίος βρίσκεται στο ανάκτορο του Αλκίνοου και της Αρήτης στο νησί των Φαιάκων (Κέρκυρα), ανυπομονεί να δύσει ο ήλιος για να επιστρέψει στην πατρίδα του Ιθάκη.
- Στο τέταρτο απόσπασμα περιγράφει τους κωπηλάτες Φαίακες να τον ταξιδεύουν νύχτα και να πλησιάζουν στο νησί (Ιθάκη) τα χαράματα.

Σχόλιο
Συνεπώς έφυγαν από την Κέρκυρα αφού έδυσε ο ήλιος (δηλαδή τη νύχτα) και έφτασαν στην Ιθάκη τα ξημερώματα (με την ανατολή του ηλίου).
Η εποχή είναι άνοιξη, διότι δεν γίνεται αναφορά για δυσμενείς καιρικές συνθήκες, (από πολλά και διάφορα αποσπάσματα που περιγράφουν τα δρώμενα στην Κέρκυρα, αλλά και μετά στην Ιθάκη μέχρι τον χρόνο της εξόντωσης των μνηστήρων). Επίσης επιβεβαιώνεται και από τα ανθισμένα δέντρα στο ν. 196.

Επιβεβαιώνεται ακόμη από την αναφορά του Ομήρου στο δεύτερο απόσπασμα: ''Εύτ' αστήρ υπερέσχε φαάντατος'', (ν 93), δηλαδή, όταν φάνηκε πάνω από το πλοίο το φωτεινότερο αστέρι (Αυγερινός, Αφροδίτη, Εωσφόρος). Άρα ο ουρανός ήταν ξάστερος!

Συνεπώς υπολογίζεται, ότι έφυγαν περίπου στις 9 το βράδυ (φυσική ώρα) και έφτασαν περίπου στις 6 τα ξημερώματα (φυσική ώρα), δηλαδή το ταξίδι διήρκησε 9 ώρες! (με τη σημερινή αλλαγή της ώρας, τότε θα λέγαμε από τις 21:00 - 06:00)
Η απόσταση από την Κέρκυρα έως το νησί Κάλαμος είναι 89 μίλια.

Άρα διήνυσαν 10 μίλια περίπου ανά ώρα, (89 μίλια : 9 ώρες).
Δηλαδή ταχύτητα 10 κόμβους περίπου. (10 Κόμβοι = 11.5078 μίλια ανά ώρα).
Κρίνεται απολύτως φυσιολογικώς χρόνος ταχύτητας πλεύσης κωπηλασίας με 52 ερέτες, δηλαδή κωπηλάτες και με ιστία - πανιά, υπό καλές (ως είδαμε) καιρικές συνθήκες!

Συμπέρασμα
Άλλα τέσσερα αποσπάσματα της Ομηρικής Οδύσσειας που σε συνδυασμό των ταιριάζει απόλυτα, ότι η Ομηρική Ιθάκη είναι η νήσος Κάλαμος.

 

Οι Φαίακες επαναπατρίζουν τον Οδυσσέα στην Ιθάκη

''Οι δ' εκ νηός βάντες ευζύγου ηπειρόνδε πρώτον Οδυσσήα γλαφυρής εκ νηός άειραν αυτώ συν τε λίνω και ρηγεί σιγαλόεντι, καδ' δ' άρ επί ψαμάθω έθεσαν δεδμημένον ύπνω, εκ δέ κτήματ' άειραν, ά οί Φαίηκες αγαυοί ώπασαν οικάδ' ιόντι δια μεγάθυμον Αθήνην.''
(ν 116 - 121)

Μετάφραση
- Αυτοί (οι κωπηλάτες) αφού βγήκαν στην ξηρά από το πλοίο το καλοφτιαγμένο, πρώτα τον Οδυσσέα σήκωσαν από το κυρτό πλοίο και μαζί μ' αυτόν το σκέπασμα και το λαμπρό στρώμα, και τον έβαλαν πάνω στην άμμο, ενώ ήταν ακόμα κυριευμένος από τον ύπνο και μετέφεραν έξω τα πράγματά του, τα οποία οι διαπρεπείς Φαίακες του έδωσαν, όταν ξεκινούσε για την πατρίδα του, με την έμπνευση της μεγαλόψυχης Αθηνάς.

Παρατήρηση
Κωπηλάτες Φαίακες (Κέρκυρα) επαναπατρίζουν τον Οδυσσέα, κατ΄ εντολή του βασιλιά τους Αλκίνοου στην πατρίδα του Ιθάκη, στο γνωστό λιμάνι του γέροντος Φόρκυνος.

Σχόλιο
Το λιμάνι αυτό του γέροντος Φόρκυνος, που μετενομάστηκε με τα χρόνια, χάριν συντομίας, ως ΓΕΡΟΛΙΜΗΝ (και που κρατάει ακόμη μέχρι σήμερα την ονομασία του), οι Ενετοί το ονόμασαν στους χάρτες τους, PORTΟ LEONE, (16ος - 18ος αιώνας μ.Χ.). Γιατί άραγε;

Ο Λέων στους αρχαίους χρόνους συμβόλιζε:
- ή την βασιλική εξουσία, π.χ. πύλη των Μυκηνών, λέων της Αμφίπολης, κ.α.
- ή κάποιο μνημείο αναφοράς νίκης, π.χ. λέων της Χαιρώνειας, λέων της Κνίδου.

- Πόρτο (λιμάνι δηλαδή) Λεόνε, δεν υπήρξε μόνον στον Κάλαμο από τους Ενετούς αλλά και στον Πειραιά!!
Η Ενετική ονομασία τότε του Πειραιά ήταν Porto Leone και αυτό γιατί βρήκαν στο λιμάνι τότε ένα άγαλμα - λιοντάρι.
(Υπάρχει ακόμη μέχρι σήμερα δίπλα στο Τελωνείο αλλά είναι αντίγραφο του αυθεντικού που σήμερα βρίσκεται στον ναύσταθμο της Βενετίας).

- Φαίνεται ότι όταν έφτασαν στον Γερολιμένα (λιμάνι Φόρκυνος - ν. 96) και εκεί οι Ενετοί, αντίκρυσαν κάποιο ''κεφάλι'' (όρα τρίτη ονομασία σήμερα της περιοχής!!), λέοντος και ως εκ τούτου το ονόμασαν Πόρτο Λεόνε.

- Τα ίδια έκαναν και στον Πειραιά!
Τον λέοντα είναι γνωστό ότι τον μετέφεραν -συνήθης πρακτική στρατιωτικής δύναμης- στην χώρα τους. Ευλόγως συμπεραίνεται ότι και ο λέων του Γερολιμνιώνα μετεφέρθει.

Πιθανόν να πρόκειται και για τον Λέοντα των Κυθήρων που σήμερα βρίσκεται μετά από περιπέτεια από τους ναζί στο αρχαιολογικό μουσείο των Κυθήρων και τον οποίο έφεραν οι ενετοί στο κάστρο των Κυθήρων από κάποιο άγνωστο ελληνικό νησί, γιατί τους βόλευε επειδή ο λέων ήταν και το έμβλημα των Βενετών.

Γιατί όμως να υπήρξε στο λιμάνι του γέροντος Φόρκυνος (ν
96), σήμερα Γερολιμνώνας, ένα μνημείο (κεφάλι) λιονταριού;

Διότι σύμφωνα με το εν λόγω απόσπασμα της Ομηρικής Οδύσσειας σε αυτό το λιμάνι (Φόρκυνος - Γερολιμήν) οι Φαίακες επαναπάτρισαν μετά από 20 χρόνια τον βασιλιά της Ιθάκης στο νησί του! Σε ανάμνηση αυτού του λίαν χαρμόσυνου γεγονότος για τον ίδιο, την οικογένειά του και τους κατοίκους της Ιθάκης, φαίνεται πως τοποθετήθηκε ως μνημείο ο Λέων και ως βασιλικό σύμβολο αλλά και ως σύμβολο νίκης!

Συμπέρασμα
Συνεπώς και η ονομασία Porto Leone από τους Ενετούς στον λιμένα του γέροντος Φόρκυνος (Γερολιμνιώνας), συνάδει ότι η Ομηρική Ιθάκη είναι η νήσος Κάλαμος.

 

Το λιμάνι της Ιθάκης του γέροντα Φόρκυνος

''Φόρκυνος δε τις έστι λιμήν, αλίοιο γέροντος, εν δήμω Ιθάκης.''
(ν 96 - 97)

Μετάφραση
- Υπάρχει κάποιο λιμάνι του Φόρκυνος, του θαλάσσιου γέροντα, στη χώρα της Ιθάκης.

Παρατήρηση
Ο Φόρκυς είναι ένας θαλάσσιος γέροντας ο οποίος από το Αρύμνιο, όρος της Αχαίας ήρθε σε λιμάνι της Ιθάκης όπου και εγκαταστάθηκε. ΄Έτσι το λιμάνι αυτό στη Μυκηναική εποχή ονομάζονταν το λιμάνι του Φόρκυνος.
Ο Φόρκυς συναντάται επίσης στην αρχαία ελληνική γραμματεία στα εξής:
- Ησιόδου, Θεογονία 270, 333.
- Απολλοδώρου, Βιβλιοθήκη Ι, 2, 6.
- Βιργιλίου, Αινειάς, ν, 824, κ, 388.
- Απολλοδώρου Ροδίου, Αργοναυτικά, IV 828.
- Πλάτων, Τίμαιος, e. 6.
- Αρτεμίδωρος, Ονειροκριτικόν, 2, 34, 19.
- Γαληνός, Αλληγορίες στη Θεογονία του Ησιόδου.

Σχόλιο
Το λιμάνι λοιπόν του γέροντος Φόρκυνος, όπως το αποκαλεί ο Όμηρος στον εν λόγω στίχο, μετενομάστηκε με τα χρόνια, χάριν συντομίας, ως ΓΕΡΟΛΙΜΗΝ!!!
(λιμάνι του γέροντος - Γερολιμνιώνας, Γερολιμένας).

Συμπέρασμα
Ακόμη ένα αποκαλυπτικό αποσπάσματα της Ομηρικής Οδύσσειας από το οποίο ταιριάζει απόλυτα ότι η Ομηρική Ιθάκη είναι η νήσος Κάλαμος.

 

Το λιμάνι του Φόρκυνος

''Φόρκυνος δε τις έστι λιμήν, αλίοιο γέροντος, εν δήμω Ιθάκης. δυο δε προβλήτες εν αυτώ ακταί απορρώγες, λιμένος πότι πεπτηυίαι, αι τ' ανέμων σκεπόωσι δυσαήων μέγα κύμα έκτοθεν. Έντοσθεν δε τ' άνευ δεσμοίο μένουσι νήες εύσσελμοι, ότ άν όρμου μέτρον ίκωνται.
(ν 96 -101)

Μετάφραση
- Υπάρχει κάποιο λιμάνι του Φόρκυνος, του θαλάσσιου γέροντα, στη χώρα της Ιθάκης. Και σ' αυτό υπάρχουν δυο ακτές που προεξέχουν απότομα, που χαμηλώνουν προς το λιμάνι, και που προστατεύουν το λιμάνι από τεράστια κύματα έξω από αυτό των ορμητικών ανέμων. Μέσα σ΄ αυτό χωρίς δέσιμο μένουν τα πλοία με το καλό κατάστρωμα, όταν φτάνουν στη θέση του όρμου.

Παρατήρηση
1. Οι Ιθακιστές υποστηρίζουν, ότι είναι ο μικρός όρμος στην παραλία Δεξά του Βαθύ. Όμως είναι εκτεθειμένος στους βορειοδυτικούς ανέμους και συνεπώς, τα πλοία δεν μπορούν να μείνουν χωρίς δέσιμο.

2. Οι Λευκαδιστές βασιζόμενοι στον Γερμανό αρχαιολόγο Νταίρπφελντ, υποστηρίζουν, ότι είναι ο όρμος Σύβοτα. Όμως η Λευκάδα στη Μυκηναική εποχή δεν ήταν νησί αλλά χερσόνησος της Ακαρνανίας. Επιπλέον δέχεται ισχυρούς βόρειοδυτικούς ανέμους και συνεπώς τα πλοία δεν μπορούν να μείνουν χωρίς δέσιμο.

3. Οι Κεφαλονιστές υποστηρίζουν ότι είναι ο όρμος του Αργοστολίου. Όμως είναι εκτεθειμένος στους δυνατούς βορειοδυτικούς ανέμους και συνεπώς, τα πλοία δεν μπορούν να μείνουν χωρίς δέσιμο.

4. Οι Παλικιστές υποστηρίζουν ότι είναι ο όρμος του Αθέρα. Όμως δέχεται ισχυρούς βόρειους ανέμους και συνεπώς τα πλοία δεν μπορούν να μείνουν χωρίς δέσιμο.

5. Ο Κάλαμος όμως έχει τον όρμο Γερολιμένα ή Porto Leone, (Νότια και προστατευμένος από τους ανέμους). Είναι πολύ ήρεμος όρμος, ως λίμνη.

Σχόλιο
O όρμος Γερολιμένας ή (νεώτερα) Πόρτο Λεόνε έχει και τα τρία τοπογραφικά χαρακτηριστικά της Ομηρικής περιγραφής:
- δυο ακτές που προεξέχουν απότομα (ν  97 - 98).
- προστατεύουν το λιμάνι από τεράστια κύματα (ν 98 - 99).
- μέσα σ΄ αυτό χωρίς δέσιμο μένουν τα πλοία (ν 100 - 101).

Συμπέρασμα
Ακόμη ένα αποκαλυπτικό αποσπάσματα της Ομηρικής Οδύσσειας από το οποίο ταιριάζει απόλυτα ότι η Ομηρική Ιθάκη είναι η νήσος Κάλαμος.

Σημείωση
Οι φωτογραφίες μου είναι ολοφάνερες και αποδεικτικές της περιγραφής του Ομήρου!

 

Η ομηρική νήσος Αστερίς

''Μνηστήρες δ' αναβάντες επέπλεον υγρά κέλευθα, Τηλεμάχω φόνον αιπύν ενί φρεσίν ορμαίνοντες, έστι δέ τις νήσος μέσση αλί πετρήεσσα, μεσσηγύς Ιθάκης τε Σάμοιό τε παιπαλοέσσης, Αστερίς, ου μεγάλη, λιμένες δ΄ενί ναύλοχοι αυτή αμφίδυμοι, τη τόν γε μένον λοχόωντες Αχαιοί.''
(δ 841-847)

Μετάφραση
- Και οι μνηστήρες πάνω στο πλοίο αρμένιζαν στη θάλασσα μελετώντας τον ξαφνικό θάνατο του Τηλέμαχου. Στη μέση της θάλασσας, ανάμεσα στην Ιθάκη και την βραχώδη Σάμη, υπάρχει βραχώδες νησί, η Αστερίδα, που μπορεί να είναι μικρό, αλλά έχει καλά (προσιτά, ασφαλή) και διπλά λιμάνια. Εκεί παρέμεναν οι Αχαιοί, στήνοντάς του ενέδρα.

Παρατήρηση
Από την αρχαιότητα υπήρξε προβληματισμός για το νησί αυτό.

1. Οι Ιθακιστές βασιζόμενοι στον Πόντιο γεωγράφο Στράβωνα (που δεν το είδε ποτέ), υποστηρίζουν, ότι είναι η βραχονησίδα Δασκαλειό.

2. Οι Λευκαδιστές βασιζόμενοι στον Γερμανό αρχαιολόγο Δαίλπφερδ, υποστηρίζουν, ότι είναι η νήσος Αρκούδι.

3. Μέρος των Κεφαλονιστών υποστηρίζουν, ότι είναι η νήσος Οξεία ή Οξυά.

4. Οι Παλικιστές βασιζόμενοι στον Άγγλο επιχειρηματία Ρόμπερτ Μπιτλστόουν, υποστηρίζουν ότι είναι η χερσόνησος του Αργοστολίου ή νήσος Βαρδιάνοι.
5. Ο Κάλαμος όμως έχει τη νήσο Φορμίκουλα.

Σχόλιο
Πολλά μικρονήσια στο Ιόνιο ονομάστηκαν, λόγω της ομοιότητας του σχήματός τους με ζώα, όπως το Αρκούδι, ο Σκορπιός, ο Ποντικός, η Χελώνη, το Προβάτι, το Κουνέλι, κ.α.
Έτσι και η νήσος Φορμίκουλα ονομάστηκε στην αρχαιότητα Αστερίς επειδή έμοιαζε με αστερία! (όρα φώτο)

Πως όμως άλλαξε το όνομά της από Αστερίς σε Φορμίκουλα; Η εξήγηση βρίσκεται στην τρίτη πρόταση του Ομηρικού αποσπάσματος:
''τη τόν γε μένον λοχόωντες''
(Εκεί παρέμεναν, στήνοντάς του ενέδρα).

Η λέξη φορμίκουλα προέρχεται από το ρήμα ''ορμέω'', που σημαίνει το πλοίο που είναι αγκυροβολημένο (όρα επιχείρημα 48, ναύλοχοι λιμένες, δ. 846).
Από το ορμέω δε, (ορμάω, όρμος), το ορμητήριο (φρεσίν ορμαίνοντες, δ. 843).

Εκ του όρμος δηλαδή αγκυροβόλιο, έρχεται το ορμώ και παράγει το ρήμα εφορμώ (εφόρμηση, φορμίκουλα), που σημαίνει ορμώ εναντίον κάποιου, επιτίθεμαι!

Η δε λέξη εφόρμησις σημαίνει:
1. επιτήρησις των κινήσεων τού εχθρού, ορμητήριο κατά των κινήσεων τού εχθρού
2. τόπος όπου μπορεί να προσορμιστεί κάποιος, επιτηρητικό ορμητήριο.

Γενικώς η λέξη εφόρμηση σημαίνει ορμητική επίθεση, έφοδος, επιδρομή και συναντάται ευρέως ως όρος στα πολεμικά πλοία και αεροπλάνα.

Ίσως δε να μην είναι τυχαίο το όνομα Φορμίων του Αθηναίου ναύαρχου του 5ου π.Χ. αλλά και το αντιτορπιλικό ΦΟΡΜΙΩΝ του 1961.

Η κατάληξη ''κουλα'', κουλης σημαίνει αχθοφόρος, δηλαδή το νησί που φέρει ανθρώπους στην ακτή προς όρμηση, εξόρμηση (εκ του όρμου), επίθεση!

Συμπέρασμα
Συνεπώς το νησί της ενέδρας λεγόταν αρχικώς Αστερίς λόγω του σχήματός του και στη συνέχεια με την πάροδο του χρόνου επειδή οι μνηστήρες έστησαν φονική ενέδρα στον Τηλέμαχο, παραφράστηκε (μετενομάστηκε) από Αστερίς σε Φορμίκουλα.

Ακόμη ένα αποκαλυπτικό αποσπάσματα της Ομηρικής Οδύσσειας από το οποίο συμπεραίνεται ότι η Ομηρική Ιθάκη είναι η νήσος Κάλαμος.

Σημείωση
Υπάρχει όμως και η ένσταση, ότι η λέξη Φορμίκουλα είναι ενετική (formica, μύρμηξ), που σημαινει μικρό μυρμήγκι διότι μοιάζει και με το σχήμα μυρμηγκιού. Όμως η ομηρική ονομασία Αστερίς δεν αλλλάζει!

Η πλεύση του Τηλεμάχου στις Εχινάδες νήσους

- ''αλλά εκάς νήσων απέχειν ευεργέα νήα, νυκτί δ' ομώς πλείεειν.''
(ο 33-34)

- ''Δύσετό τ' ηέλιος σκιόωντό τε πάσαι αγυιαί, η δε Φεάς επέβαλλεν επειγομένη Διός ούρω, ηδέ παρ' Ήλιδα δίαν, όθι κρατέουσιν Επειοί, ένθεν δ' αύ νήσοισιν επιπροέηκε θοήσιν''
(ο 296-299)

Μετάφραση
- Αλλά μακριά από τα νησιά να κρατάς το καλοφτιαγμένο πλοίο και να πλέεις τη νύχτα.

- Έδυσε ο ήλιος και σκοτείνιασαν όλοι οι δρόμοι και το πλοίο πλησίαζε στις Φεές, αφού το έσπρωχνε ο ευνοικός άνεμος του Δία, και τη θεία Ήλιδα που εξουσιάζουν οι Επειοί. Από εκεί πάλι το διηύθυνε (ο Τηλέμαχος) προς τις Εχινάδες

Παρατήρηση
- Η Αθηνά παρουσιάζεται σε όνειρο στον Τηλέμαχο όπου ήταν στην Πύλο και τον συμβουλεύει για το ταξίδι της επιστροφής του στην Ιθάκη, επειδή οι μνηστήρες, του είχαν στήσει ενέδρα για να τον σκοτώσουν.
- Στη συνέχεια ο Όμηρος περιγράφει γεωγραφικά τον πλου της επιστροφής του Τηλέμαχου στην Ιθάκη από την Πύλο.

Σχόλιο
Σύμφωνα με τα παραπάνω αποσπάσματα (στην ίδια ραψωδία ο) της Οδύσσειας, προκύπτει ότι:
1. Ο πλούς της επιστροφής προς την Ιθάκη, νοτίως προς Βορρά, περνάει μακριά από τα νησιά, (όχι ένα αλλά περισσότερα).
2. Ο πλους διευθύνεται προς τις Εχινάδες, (θοήσιν).
3. Ο πλους διευθύνεται μακριά από τα δυτικά νησιά, (παρά μόνον προς τα ανατολικά νησιά), προς τις Εχινάδες.
Συνεπώς το ένα απόσπασμα επιβεβαιώνει το άλλο.

Ως εκ τούτου απορρίπτονται τα νησιά ως την Ομηρική Ιθάκη:

1. Η Κεφαλονιά διότι δεν ταιριάζει με τον πλου του Τηλέμαχου (''εκάς νήσων απέχειν'', αλλά ''προς Εχινάδες'').

2. Η σημερινή Ιθάκη επίσης δεν ταιριάζει με τον πλου του Τηλέμαχου (''εκάς νήσων απέχειν'', αλλά ''προς Εχινάδες'').

3. Η Λευκάδα ταιριάζει με τον πλου του Τηλέμαχου όμως την Μυκηναική εποχή δεν ήταν νήσος αλλά χερσόνησος της Ακαρνανίας.

4. Ο Κάλαμος ταιριάζει απόλυτα με τον πλου του Τηλέμαχου από την Πύλο στην Ιθάκη γιατί:
α. το ταξίδι εν πλω από την Πύλο στον Κάλαμο περνάει από πολλά νησιά
β. το ταξίδι εν πλω από την Πύλο στον Κάλαμο έχει πορεία προς τις Εχινάδες.
γ. το ταξίδι της επιστροφής εν πλω από την Πύλο στον Κάλαμο έχει πορεία (μακριά από τα δυτικά νησιά) προς τις Εχινάδες.

Συμπέρασμα
Ακόμη δυο αποκαλυπτικά αποσπάσματα της Ομηρικής Οδύσσειας από τα οποία σε συνδυασμό, συμπεραίνεται, ότι η Ομηρική Ιθάκη είναι η νήσος Κάλαμος.

 

Η νήσος Αστερίς είναι ανάμεσα στην Ιθάκη και την Σάμη

''Μνηστήρες δ' αναβάντες επέπλεον υγρά κέλευθα, Τηλεμάχω φόνον αιπύν ενί φρεσίν ορμαίνοντες, έστι δέ τις νήσος μέσση αλί πετρήεσσα, μεσσηγύς Ιθάκης τε Σάμοιό τε παιπαλοέσσης, Αστερίς, ου μεγάλη, λιμένες δ΄ενί ναύλοχοι αυτή αμφίδυμοι, τη τόν γε μένον λοχόωντες Αχαιοί.''
(δ 841-847)

Μετάφραση
- Και οι μνηστήρες πάνω στο πλοίο αρμένιζαν στη θάλασσα μελετώντας τον ξαφνικό θάνατο του Τηλέμαχου. Στη μέση της θάλασσας, ανάμεσα στην Ιθάκη και την βραχώδη Σάμη, υπάρχει πετρώδες νησί, η Αστερίδα, που δεν είναι μεγάλο, αλλά έχει καλά (προσιτά, ασφαλή) και διπλά λιμάνια. Εκεί παρέμεναν οι Αχαιοί, στήνοντάς του ενέδρα.

Παρατήρηση

Ο Τηλέμαχος επιστρέφει στην Ιθάκη από την Πύλο, όπου είχε πάει για να πληροφορηθεί για τον πατέρα του Οδυσσέα από τον Νέστορα βασιλιά της Πύλου και τον Μενέλαο βασιλιά της Σπάρτης. Οι μνηστήρες του στήνουν ενέδρα σε ένα νησί με το όνομα Αστερίς νοτίως της Ιθάκης για να τον σκοτώσουν.

Σχόλιο

Σύμφωνα με το παραπάνω απόσπασμα της Οδύσσειας η νήσος Αστερίς χαρακτηρίζεται:
1. Από τη γεωγραφική θέση (νοτίως της Ιθάκης).
2. Από το μέγεθος (μικρό νησί).
3. Από τη γεωμορφολογία (πετρώδες).
4. Από τους ναύλοχους λιμένες (ασφαλή αγκυροβόλια).
5. Από τους αμφίδυμους λιμένες (αντίθετους).
6. Από τη θέση της στη θάλασσα (μέση).
7. Από τη θέση της σε δυο νησιά (ανάμεσα, μεταξύ).

Συνεπώς απορρίπτονται τα νησιά ως την Ομηρική Ιθάκη:

1. Η Κεφαλονιά διότι η νήσος Οξειά (επιχείρημα των Κεφαλονιστών) δεν είναι κατάλληλη ως προς την γεωγραφική θέση για την ενέδρα των μνηστήρων.

2. Η σημερινή Ιθάκη διότι η βραχονησίδα Δασκαλιό (επιχείρημα Ιθακιστών) δεν διαθέτει ίχνος ναύλοχων, ούτε αμφίδυμων λιμένων. Ούτε η γεωγραφική της θέση είναι κατάλληλη για ενέδρα.

3. Η Λευκάδα διότι η νήσος Αρκούδι (επιχείρημα Λευκαδιστών) δεν διαθέτει ξεκάθαρα ναύλοχους (ασφαλείς λιμένες). Άλλωστε η Λευκάδα δεν ήταν νήσος αλλά χερσόνησος της Ακαρνανίας την Μυκηναική εποχή.

4. Ο Κάλαμος έχει τη νήσο Φορμίκουλα η οποία:
α. Είναι κατάλληλη η γεωγραφική της θέση για την ενέδρα.
β. Είναι μικρό νησί.
γ. Είναι πετρώδες νησί (πετρήεσσα)
δ. Διαθέτει ναύλοχους λιμένες (καλούς, προσιτούς, ασφαλείς).
ε. Διαθέτει αμφίδυμους λιμένες (διπλούς, δηλαδή το ένα λιμάνι αντίθετα από το άλλο). Το ένα νοτιοανατολικά και το άλλο βορειοδυτικά, απολύτως κατάλληλα για εποπτεία!
στ. Βρίσκεται στη μέση της θάλασσας.
ζ. Βρίσκεται μεταξύ (μεσσηγύς) δυο νησιών (Ιθάκη, Κάλαμος) - (Σάμη, σημερινή Ιθάκι, Θιάκι).

Συμπέρασμα
Ακόμη ένα αποκαλυπτικό αποσπάσματα της Ομηρικής Οδύσσειας από το οποίο συμπεραίνεται ότι η νήσος Κάλαμος ταιριάζει απόλυτα με την Ομηρική Ιθάκη.

Σημείωση
 Νήσος Ιθάκη χωρίς τη νήσο Αστερίδα δεν νοείται. Ουδείς μπορεί αξιόπιστα να ισχυριστεί, ότι η νήσος Ιθάκη είναι αυτό ή το άλλο νησί, εάν δεν υπάρχει η νήσος Αστερίς με τα χαρακτηριστικά που περιγράφει ο Όμηρος.